درمان آفت دهان

آیا آفت دهان با درمان خانگی بهبود پیدا می کند؟

بسیاری از بیماران از روشهای درمان خانگی مانند رب انار، شیرین بیان، جوش شیرین و یا داروهای مسکن بدون نسخه که در داروخانه ها موجود است استفاده می کنند. این روشها شاید تا حدی در کاهش درد و سوزش آفت و دهان مؤثر می باشد. ولی نمی تواند درمان مؤثری برای زخمهای آفتی شدید، عود کننده و بزرگ باشد.

آفت دهان می‌تواند با مشکلات دیگری مانند سوزش دهان و توده‌های سفت در لثه اشتباه گرفته شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان توده سفت در لثه، مقاله ما را مطالعه کنید.

آفت دهان در صورتی که با علائم دیگر همراه باشد می تواند هشداری در جهت تشخیص بیماریهای دیگر باشد؟

اگر بیمار علاوه بر زخمهای آفت دهان دچار علائم دیگر مثل عفونتهای مختلف، درگیری مفاصل، مشکلات روده ای، ضایعات پوستی و … باشد این علائم را باید جدی بگیریم چرا که می تواند زنگ خطری برای تشخیص بیماریهای جدی تر باشد.
مثلاً ویروسهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن مثل ویروس ایدز (HIV)
بیماری سلیاک، بیماری خود ایمن که جنبه ژنتیکی دارد و در این بیماری در اثر مصرف گلوتن روده کوچک دچار آسیب می شود.
کولیت زخمی یا کولیت اولسراتیو بیماری کرون یا دیگر مشکلات روده
بیماری بهجت (behcet’s duese) که بیماری مزمن و التهابی است که علاوه بر زخمهای دهان درگیری ناحیه چشم، تناسلی درگیری پوستی، التهاب مفاصل و علائم دیگر دیده می شود.

چه زمانی به دندانپزشک متخصص بیماری های دهان مراجعه کنیم؟

اگر در سال تنها یکی دو بار به آفت دهان مبتلا می شوید آن هم در حد یکی ـ دو زخم کوچک با درد و سوزش مختصر که بعد از یک هفته حتی بدون درمان هم بهبودی حاصل می شود نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما اگر مرتباً دچار زخمهای آفتی متعدد می شود به طوریکه تقریباً اکثر مواقع دهان شما زخم می باشد و یا هر بار که دچار آفت دهان می شوید زخمهای آفت به شدت عمیق و بزرگ با درد و سوزش زیاد دارید که چندین هفته تا چندین ماه طول می کشد تا زخم بهبود پیدا کند نیاز به ویزیت توسط متخصصین بیماریهای دهان دارید.
در صورتی که آفت دهان شما با علائم بالینی مثل تب، سردرد، بدن درد، اسهال یا بثورات پوستی، درد مفاصل همراه باشد حتماً برای تشخیص و درمان مشکلتان به پزشک مراجعه کنید. در دهان بیمار علاوه بر آفت می تواند زخمهای جدی و مهم دیگر مثل تبخال، لیکن پلان، یا حتی سرطان دهان ایجاد شود که نمای بالینی مشابه آفت دهان دارد و خیلی از مواقع با آفت دهان اشتباه گرفته می شود لذا در صورتی که زخم دهان شما همراه با سایر علائم مانند تب، لنفادنوپاتی، بثورات همراه باشد یا در صورتیکه چندین ماه درگیر زخم دهان هستید و نه تنها روند بهبودی نداشته بلکه روز به روز بدتر و وسیع تر می شود حتماً حتماً برای پیگیری روند و تشخیص و درمان خود به دندانپزشک متخصصین بیماری های دهان، فک و صورت مراجعه کنید.

آفت دهان با تبخال چه تفاوتی دارد؟

تبخال نیز یکی از زخمهای شایع است که هم می تواند به صورت زخمهایی در داخل دهان بروز کند و هم بر روی لب ایجاد شود و خیلی از مواقع با آفت دهان اشتباه گرفته می شود در صورتیکه علت زخمهای تبخال ویروس است و ویروس به نام ویروس هرپس باعث بروز تبخال در دهان می شود پس به شدت واگیر است در صورتی که آفت دهان اصلاً واگیردار نیست قبل از بروز زخمهای تبخال، بیمار دچار تب شدید، لنفادنوپاتی، ضعف، بی حالی، بدن درد، گلو درد و علائم رایج عفونت روبرو می شود و بعد از 48 ـ 24 ساعت زخمهای دهان بروز می کند که ابتدا به صورت تاول کوچک (وزیکول) می باشد و بعد تبدیل به زخم می شود در صورتی که در زخمهای آفت حال عمومی بیمار خوب است. زخمهای تبخال عمدتاً در لثه ها، کام و مخاط کراتینیزه ایجاد می شود.

تشخیص صحیح و به موقع زخمهای آفت دهان

متأسفانه اکثر مردم از بین صدها زخم و بیماریهای مختلفی که در حیطه ی دهان وجود دارد تنها با واژه آفت دهان آشنا هستند و از این جهت به محض ظاهر شدن زخم، تورم، تغییر رنگ، تغییر شکل و یا حتی وجود توده در دهان، تصور می کنند دچار آفت دهانی شوند. از این رو با استفاده از روشهای سنتی، خود درمانی، داروهای خانگی و با بی توجهی سعی در درمان آن دارند و یا حتی در برخی موارد بیمار دچار سردرگمی می شود و با مراجعه به پزشک نامتخصص در این زمینه و تشخیص و درمان غلط به مشکلات زیادی برخورد می کنند که در برخی موارد عواقب جبران ناپذیری برای بیمار ایجاد می شود. بیماریهای متعدد دیگر مثل قارچ دهان، تبخال، لیکن پلان، پمفیگوس، کیست های دهانی، توده های دهان، خال دهان و یا حتی سرطان دهانی نیز می تواند در دهان ایجاد شود لذا در صورتی که ضایعه دهان شما بیش از دو هفته تا یک ماه در دهان ماندگار بشود. و نه تنها روند بهبودی پیدا نکرده بلکه روز به روز به جاهای دیگر دهان گسترش پیدا کند، در صورتیکه علاوه بر زخمهای دهانی دچار علائم دیگر مانند بی حسی دهان، لقی دندانها، تورم استخوانی، بثورات پوستی، زخمهای ناحیه بینی، ناحیه تناسلی، تب و یا دیگر علائم بودید حتماً به منظور تشخیص زود هنگام و درمان صحیح به دندانپزشک متخصص بیماریهای دهان مراجعه کنید تا در صورت لزوم نمونه برداری، آزمایشات تکمیلی برای بیمار انجام گیرد.

چگونه از بروز آفت دهان پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از ابتلا به زخمهای آفت دهان در اصفهان، در کنار بحث درمان بیمار بسیار ارزشمند است با رعایت نکات می توانیم از بروز زخمهای آفتی پیشگیری کنیم.

استفاده از مکملها

در صورت تشخیص کمبود آهن در رژیم غذایی فرد استفاده از قرص آهن، مصرف مکمل زینک (روی) ویتامین های گروه B به خصوص B12 , B6 , B1

رعایت بهداشت دهان و دندان

یکی از راهکارهای مهم در پیشگیری از زخم دهان، رعایت بهداشت دهانی و استفاده مرتب و روزانه از مسواک و نخ دندان می باشد از آنجا که سدیم لوریل سولفات ماده مؤثر در بروز زخمهای دهان است بهتر است از خمیر دندان فاقد سدیم لوریل سولفات (SLS) استفاده شود.

از خوردن این خوراکی ها اجتناب کنید

سعی کنید حتی المقدور از مصرف ادویه جات تند و تیز انواع فلفل ها، بادمجان، گوجه فرنگی، کیوی و به طور کلی غذاهای آلرژی، میوه های اسیدی مانند مرکبات اجتناب کنید.

غذاها و مکمل های زیر را بیشتر استفاده کنید

مصرف مواد غذایی سالم مانند میوه جات، سبزیجات، غلات، مواد غذایی سرشار از انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین های گروه B ، مواد غذایی سرشار از آهن به پیشگیری از بروز زخمهای دهانی کمک می کند و در صورت کمبود هر کدام از این موارد، مصرف مکملهای آهن، زینک ویتامین های گروه B ، پیشگیری از بروز زخمهای آفتی بسیار مؤثر می باشد.

سطح استرس خود را کاهش دهید

از آنجا که استرس و اضطراب از عوامل موثر در بروز زخمهای دهانی به خصوص آفت دهان می باشد بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و با انجام ورزش، یوگا، مدیتیشن و یا در صورت لزوم مشاوره و دارو درمانی استرس خود را تقویت کنید.

جلوگیری از گاز گرفتن لب و گونه

از آنجا که جویدن و گاز گرفتن بافت نرم دهان می تواند باعث ایجاد زخم شود در صورتیکه لبه تیز دندان و یا پر کردگی نامناسب در دهان بیمار وجود دارد باید اصلاح شود. در صورت داشتن براکت ارتودنسی مراقبت های لازم انجام گیرد چرا که شکستن براکتهای ارتودنسی نیز می تواند باعث بروز زخم دهانی شود.

برای آگاهی از موکوسل دهان چیست و نحوه درمان آن، به صفحه‌ای که به‌طور کامل به درمان موکوسل (کیست دهان و لب) پرداخته، مراجعه کنید.