جرم دندان و جرم گیری دندان چیست ؟
پلاک میکروبی یک لایه چسبناک و بدون رنگ از باکتری است که به صورت یک رسوب نرم به روی دندانها تجمع می‌کند و جرم همان پلاک میکروبی است که اگر 24 تا 48 ساعت به طور کامل بر روی دندان بماند و برداشته نشود می‌تواند با مواد معدنی در بزاق دهان ترکیب شده که به مرور زمان مواد معدنی در آن نفوذ کرده و سفت شده و محکم به سطح دندانی می‌چسبد و با شتسشو و مسواک پاک نمی‌شود و در بالا و زیر لثه قرار می‌گیرد.
جرم زیر لثه محکم بر سطح ریشه متصل شده و رنگ آن قهوه‌ای تا سیاه یا سبز مایل به سیاه بوده، جرم دندان زیر لثه باعث بیماری لثه، تحلیل استخوان اطراف ریشه و لقی دندان می‌شود. جرم بالای لثه معمولاً سفید مایل به کرم تا زرد رنگ و گاهی خاکستری است و باعث تجمع پلاک باکتریال می‌شود. در صورتی که جرم دندان برطرف نشود، به مرور زمان با نفوذ به عمق لثه منجر به تحلیل لثه می‌شود.
روش‌های جرمگیری دندان
به طور کلی روش‌های جرمگیری دندان به سه شیوه تقسیم‌بندی می‌شود:
-
جرم گیری دندان با روش سنتی
روش سنتی نسبتاً دردناک است به نام روش دستی جرمگیری که با استفاده از ابزارهای دستی دندانپزشکی پلاک‌های میکروبی از دندان برداشته می‌شود.
-
جرم گیری دندان با روش اولتراسونیک
استفاده از ابزارهای اولتراسونیک است که در این روش پلاک‌ها از روی دندان شما با لرزش یک سر فلزی پاک می‌شود و همچنین از اسپری کردن آب برای شستن پلاک‌ها از روی دندان و سرد نگه داشتن سر دستگاه استفاده می‌شود. این روش در یک جلسه 30 دقیقه‌ای انجام می‌گیرد (در صورتی که بیماری لثه پیشرفته نباشد جرمگیری در یک جلسه انجام می شود و در غیر این صورت گاهی نیاز به دو جلسه جرمگیری می‌باشد.) بعد از این مرحله و حذف تمام جرم و پلاک‌ها نوبت به بروساژ دندانی می‌رسد، دندانپزشک با آغشته کردن دندانها با خمیر مخصوص و استفاده از وسیلۀ چرخشی که یک برس به آن بسته شده است شروع به بروساژ سطح دندانی می‌کند برای به وجود آوردن سطح صیقل روی دندانی و همچنین حذف رنگ‌ها و لکه‌هایی که چسبندگی زیادی ندارند و سفید کردن دندان استفاده می‌شود.
-
جرم گیری دندان با جراحی
زمانی استفاده می‌شود که گستردگی جرم دندانی بالا باشد در این هنگام برای جلوگیری از شیوۀ جراحی استفاده می‌شود.
تفاوت جرمگیری و بروساژ
چرا هر دو مهم هستند؟
جرمگیری دندان و بروساژ دندانی دو فرآیند کلیدی برای حفظ سلامت و زیبایی دندانها هستند که اغلب به اشتباه با هم یکی گرفته می‌شوند. جرمگیری، که به آن «پلاک‌زدایی» نیز گفته می‌شود، فرآیندی است که برای حذف جرم‌های سخت و نرم از سطح دندانها و زیر لثه‌ها انجام می‌شود. این فرآیند شامل استفاده از ابزارهای دستی یا اولتراسونیک است و به از بین بردن پلاک‌های میکروبی که می‌توانند به مشکلات جدی لثه و پوسیدگی دندان منجر شوند، کمک می‌کند. این فرآیند باید به صورت منظم انجام شود تا از بروز بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری کند.
در مقابل، بروساژ دندانی که معمولاً پس از جرمگیری انجام می‌شود، بیشتر به جنبه زیبایی دندانها مربوط می‌شود. این روش با استفاده از خمیر مخصوص و یک برس چرخشی، سطح دندانها را صیقل می‌دهد و لکه‌ها و رنگ‌های سطحی را از بین می‌برد. بروساژ کمک می‌کند تا دندانها براق‌تر و زیباتر به نظر برسند و به ایجاد سطحی صاف و درخشان کمک می‌کند. به عبارت دیگر، در حالی که جرمگیری به حفظ سلامت دندانها و لثه‌ها مرتبط است، بروساژ به ارتقای زیبایی و درخشش دندانها اختصاص دارد.
آیا تجربه‌ای در زمینه جرمگیری یا بروساژ دندانی دارید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید و اگر سوالی دارید، حتماً در بخش نظرات بنویسید. تیم ما با کمال میل به سوالات شما پاسخ خواهد داد!
هر چند وقت یک بار باید جرمگیری کنیم؟
حتماً سالی یک بار جرمگیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید. البته به نوع بزاق افراد جرمگیری می‌تواند زودتر یا خیلی دیرتر لازم باشد به یاد داشته باشید با روش صحیح مسواک زدن تشکیل جرم را به حداقل خواهید رسانید.
اگر در موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه لثه‌هایتان خون می‌آید بدانید که آن ناحیه دچار مشکل است و به متخصص بیماری های فک و دهان خود مراجعه کنید.
عوارض جرم گیری نکردن دندان
- اولین و آشکارترین آن بوی بد دهان است.
- ملتهب شدن و عفونت لثه‌ها
- انواع بیماری لثه
- انواع خون‌ریزی لثه که از التهاب و پرخون شدن لثه‌ها باشد با اندک تحریکی مانند مسواک زدن خون‌ریزی شروع می‌شود.
- آبسه کردن لثه
- پوسیدگی دندان ناشی از اسیدهای به وجود آمده در درون جرم دندان که باعث خورندگی و پوسیدگی دندان می‌شود.
- تحلیل لثه که درمان آن هم فقط پیوند لثه است.
- تحلیل استخوان فک
- پوسیدگی ریشه دندانها
علت های ایجاد جرم دندانی
اگر چند روز مسواک زده نشود و لایه‌های غذایی روی دندان باشد و بنشینند با زدن مسواک همه آن‌ها از بین می‌روند اما اگر فاصله زمانی و عمر این لایه‌ها به به چند ماه و یا چند سال برسد دیگر به راحتی نمی‌شود از شر آن‌ها خلاص شد به طوری که زردی آن‌ها بر روی دندان باقی خواهد ماند و ظاهری زشت به وجود می‌آورد.
علاوه بر افرادی که در مراقبت از دندانهای خود کم کاری می‌کنند موارد دیگری هم هستند که به این معضل گرفتار می‌شوند، افراد سیگاری و کسانی که مصرف کننده مواد مخدر هستند بسیار بیشتر از سایر افراد به جرمگیری دندانی نیاز دارند، علاوه بر موارد فوق کسانی که بیش از حد چای و قهوه می‌نوشند نیز به جرم دندان مبتلا می‌شوند.
جالب است بدانید که علاوه بر مواد غذایی حتی خود بزاق دهان نیز سبب افزایش جرم بر روی دندانها می‌شود؛ بنابراین حتی اگر برای مدتی غذا هم نخوریم باز هم جرم‌ها بر روی دندانها می‌نشینند.
فواید جرمگیری دندان
از بین رفتن جرم باعث کاهش پوسیدگی دندان می‌شود و بروساژ و جرمگیری دندان همچنین باعث بهبود ورم و التهاب لثه شده و مانع از تبدیل شدن این مشکل به یک بیماری شدید لثه می‌شود با این حال مزیت جرمگیری دندان تا زمانی پایدار می‌ماند که مجدد جرم روی دندان شکل نگیرد. برای افرادی که بهداشت دهان و دندان خوبی ندارند، نیاز هست جرمگیری دندان به صورت دوره‌ای انجام شود.
آیا جرمگیری دندان درد دارد؟
بسیاری از افرادی که برای اولین بار قصد جرمگیری دندان در اصفهان را دارند برایشان این سؤال پیش آمده که آیا جرمگیری درد دارد؟ باید گفت این روش درمانی درد بسیار اندکی دارد که هیچ نیازی به بی‌حسی ندارد البته اگر جرم روی دندانهای بیمار با نسبت خیلی بالایی قرار داشته باشد میزان درد و حساسیت بیشتری را نیز تجربه خواهد کرد.
آیا جرمگیری دندان را سفید می‌کند؟
با افزایش سن و مصرف مداوم مواد غذایی تیره رنگ مانند قهوه و چای و یا سیگار کشیدن، دندانها ممکن است زرد و تیره شوند. سفید کردن دندانها یا بلیچینگ یک روش دندانپزشکی زیبایی است که رنگدانه‌های داخل دندان را روشن می‌کند باید توسط ژل مخصوص بیلیچینگ و لیزر انجام شود.( لینک مقاله بیلیچینگ و لینک نوبت دهی). در صورتیکه جرم گیری یک روش درمانی است و برای از بین بردن التهاب لثه ها انجام می شود. البته در روش جرمگیری و پالیش دندانها، پلاک دندانی و لکه‌های موجود در سطح خارجی دندانها برداشته می شود . جرمگیری و بروساژ دندانهای شما را تمیز کرده و از ایجاد بیماریهای لثه پیشگیری می‌کند پس از جرمگیری و پالیش اگر لکه‌های زیادی روی سطح خارجی دندانها وجود داشته باشد دندانها نیاز به روش بیلیچینگ دندان دارند، اگر رنگ ذاتی دندانها بسیار زرد باشد پس از تمیز کردن دندان تغییری ایجاد نخواهد شد در نهایت جرمگیری فقط رنگ اصلی دندان را بازمی‌گرداند و به سفید شدن کمکی نمی‌کند. به همین منظور اگر قصد سفید شدن دندان خود را دارید می توانید از روش سفید کردن دندان با لیزر استفاده کنید.
آیا جرمگیری به مینای دندان آسیب می‌رساند؟
لطفا این باور غلط را برای همیشه از ذهنتون پاک کنید. جرم گیری یک روش درمانی کاملا صروری برای بیمارانی هست که جرم زیاد والتهاب لثه دارند و در واقع جرم های زیر لثه و بالای لثه را با استفاده از دستگاه اولتراسونیک بر می دارد و هیچ کاری به مینای دندان ندارد. لازم به ذکر است که ارتعاش دستگاه‌های اولتراسونیک مورد استفاده برای جرمگیری برای از بین بردن مینای دندان کافی نیست و این یک باور غلط است که جرمگیری مینای دندان را از بین می‌برد در واقع این کار جرم و رسوبات روی دندان را پاک کرده وهیچگونه آسیبی به مینای دندان نمی‌رساند.
آیا انجام دادن جرمگیری خطر دارد؟
بیشتر افراد این تصور را دارند که جرمگیری به مینای دندان آسیب زده و باعث پوسیدگی دندانها شده ولی باید بدانید که وجود جرم‌هایی که روی دندان و لثه‌ها هستند به بافت دندانها آسیب جدی وارد می‌کند و با تجمع میکروب‌ها در دهان به تکثیر هم ادامه می‌دهند پس وجود جرم در دهان مضر بوده و حتماً باید جرم دندان برداشته شود.
خمیر دندان مناسب بعد از جرمگیری
نکته‌ای که باید بدانید این است که جرمگیری در برخی مواقع باعث حساس شدن موقت دندان شده و با برخورد کردن نوشیدنی‌های سرد و گرم به آن، دندان تیر می‌کشد. جرم‌هایی که تا قبل از آن روی دندان بودند و به عنوان عایق عمل می‌کردند و جلوی حساسیت را می‌گرفتند اکنون که از بین رفته‌اند منجر به این حالت می‌شوند و کاملاً طبیعی است و می‌توان با خمیر دندان ضدحساسیت تا چند روز بعد از جرمگیری این حساسیت را به حداقل برسانیم.
درصد کمی از بیماران حساسیت بعد از جرمگیری را تجربه می‌کنند که کاملاً موقتی است و تنها چند روز بعد از جرمگیری برطرف می‌شود.
دلایل بوی بد دهان و جرمگیری
دلایل زیادی می‌تواند بوی بد دهان را به وجود آورد ممکن است از دهان یعنی دندانهای پوسیده و خراب و یا لثه‌ها باشد یا از معده و دستگاه گوارش بیماریهای کبدی یا بیماریهای سینوس از مخاط بینی و ریه‌ها و نای باشد.
ممکن است اختلالات غددی در زمان بلوغ، دیابت و … باشد. انواع مسمومیت‌ها و کمبود بعضی ویتامین‌ها، در برخی مواقع افزایش سن نیز باعث به وجود امدن بوی بد دهان می‌شود.
با فرض این که شما انواع دلایل و بیماریهای بیان شده را ندارید و فقط مشکل دندان و لثه‌ها باعث بوی بد دهان شده باشد، در کل راهکار علمی و نسبتاً با ماندگاری بالا را پیشبینی می‌کنیم، این راه، جرمگیری و رفع بوی بد دهان است.اختصاصی ترین روش برای از بین بردن هالیتوزیز( بوی بد دهان )روش فتودینامیک تراپی با لیزر هست که به طور کاملا تخصصی در مطب دکتر عاطفه توانگر انجام می شود. در این روش ازیک ماده شیمیایی واسطه مثل متیلن بلو و تایش نور لیزر دایود استفاده می کنیم و در واقع باکتری‌های مولد بوی بد دهان از بین می روند و جای خود را با باکتری‌های مفید دهان می دهند و باعث می شود بوی بد از بین برود. این روش کاملا بدون درد هست و تنها در یک جلسه به صورت سر پایی در مطب انجام می شود.
نتیجه گیری
شاید بتوان به جرات گفت که جرمگیری ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین درمان ولی در عین حال مفیدترین درمان دندانپزشکی می‌باشد. جرمگیری نه‌تنها باعث آسیب به مینای دندان، لق شدن دندانها نمی‌شود بلکه جرمگیری یک روش درمانی کاملاً مفید و ضروری می باشد که به سلامت لثه بسیار کمک می‌کند واز ایجاد مشکلات لثه و پریودنتال، تحلیل استخوان و لقی دندانها جلوگیری می‌کند.
در صورتیکه تمایل دارید اطلاعات بیشتری از زخم های دهان و توده های دهانی و درمان آن با لیزر پیدا کنید مقالات زیر را مطالعه فرمایید :
موکوسل یا کیست دهان و لب
انواع برآمدگی های لثه و درمان آن
جراحی فرنکتومی با لیزر در اصفهان
درمان سیاهی و تیرگی لثه با لیزر در اصفهان
