آفت دهان نوعی زخم ساده و خوش خیم است که اغلب بر روی زبان، لب‌ها و سایر بافت‌های نرم داخل دهان ایجاد می‌شود. این ضایعات معمولا به شکل زخم‌های سفید یا زرد رنگ و بیضی یا دایره‌ای نمایان می‌شوند که در نوزادان و کودکان هم شایع است اما سوالی که وجود دارد این است که علت بروز آفت دهان در بزرگسالان چیست؟
آفت دهان یکی از شایع ترین بیماریهای دهانی است که برای هر فردی در هر سنی ممکن است ایجاد شود. به طور معمول، این زخم‌ها خطر جدی برای سلامتی ندارند و به سادگی قابل درمان هستند. در مقایسه با عارضه‌های بدخیم دهانی مانند سرطان، آفت یک ضایعه سطحی و خوش خیم محسوب می‌شود.
علل اصلی آفت دهان در بزرگسالان شامل کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم مانند ویتامین‌های B3، B9، B12، آهن، کلسیم و روی است، بنابراین تامین این مواد مغذی می‌تواند در پیشگیری و درمان آفت دهان نقش داشته باشد.
آفت زیاد دهان نشانه چیست
آفت دهان، دلایل مختلفی دارد اما مهمترین دلایل آن عبارتند از:
- اختلالات هورمونی
- هنگام ترک سیگار
- گاز گرفتن زبان
- سرطان دهان
- سیستم ایمنی ضعیف بدن
- ضربه مسواک به دهان
- اضطراب و استرس
- ابتلا به عفونت‌های ویروسی
- عدم وجود ویتامین‌ها و سایر مواد معدنی ضروری در بدن
- روند قاعدگی
علت آفت مکرر دهان در طب سنتی
در طب سنتی، برای مکرر بودن آفت دهان موارد زیر بیان می‌شود:
- ضعف کبد و مشکلات صفراوی: در طب سنتی، کبد نقش مهمی در سلامت کل بدن ازجمله دهان و لثه دارد. ضعف و اختلالات کبدی می‌تواند موجب تجمع مواد زائد سمی و ایجاد آفت‌های مکرر در دهان شود.
- گرمی و خشکی بدن: این شرایط می‌تواند زمینه ساز ایجاد آفت‌های دهانی مکرر و باعث کاهش بزاق و خشکی دهان شده که زمینه ساز ایجاد آفت است.
- مصرف برخی غذاها و داروها: مصرف زیاد مواد تند، ادویه جات، غذاهای چرب و شیرین می‌توانند به ایجاد آفت‌های مکرر منجر شوند. مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها نیز ممکن است با بروز آفت‌های دهانی مکرر همراه باشند. به طور طبیعی، عدم مصرف بیش از حد این مواد خوراکی، در کاهش آفت‌های دهانی موثر است.
- استرس و اضطراب: شاید بتوان گفت که اصلی‌ترین عامل بروز آفت دهان، استرس و اضطراب شدید است. زندگی در جوامع امروزی، همواره با استرس و تنش‌های مختلفی همراه است که هر کدام از آنها می‌توانند با عوارضی مانند آفت دهان همراه باشند. استرس و اضطراب مزمن تضعیف سیستم ایمنی را به دنبال داشته و آفت‌های دهانی مکرر را ایجاد می‌کند.
پیشگیری از آفت دهان
بروز آفت دهان می‌تواند ناراحت کننده و دردناک باشد. با این حال، با اتخاذ برخی اقدامات پیشگیرانه ساده می‌توان از بروز و تشدید آن جلوگیری کرد. اول از همه، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و شستشوی منظم دهان می‌تواند به پیشگیری از آفت کمک کند، همچنین استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده دهان و دندان نیز موثر هستند.
رژیم غذایی مناسب نیز نقش مهمی در سلامت دهان ایفا می‌کند. مصرف میوه‌ها و سبزی‌های تازه، لبنیات و پروتئین‌های سالم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از بروز آفت پیشگیری می‌کند. علاوه بر این، کاهش استرس و مدیریت آن نیز در پیشگیری از آفت دهان تاثیر زیادی دارد. در صورت بروز آفت نیز درمان و مدیریت آن توسط متخصص دندانپزشکی و مکمل‌های درمانی می‌تواند به بهبود و کاهش درد کمک کند.
چه زمانی برای آفت دهان باید به پزشک مراجعه کنیم؟
با توجه به این که آفت دهان یک عارضه شایع بوده و دلایل بروز آن نیز متعدد هستند اما در پاسخ به این سوال که چه زمانی برای درمان و بررسی آفت دهان به پزشک مراجعه کنیم؟ باید گفت: به طور کلی، در موارد زیر مراجعه به پزشک توصیه می‌شود:
- ظهور آفت‌های بزرگ غیرمعمول
- آفت‌های عود کننده یا ایجاد زخم‌های جدید قبل از بهبودی زخم‌های قبلی
- زخم‌های دهانی که به مدت دو هفته یا بیشتر ادامه دارند
- زخم‌هایی که به سمت لبه‌های لب‌ها گسترش می‌یابند
- درد شدید که با اقدامات خود مراقبتی کنترل نمی‌شود
- بروز مشکلات شدید در بلع غذا یا مصرف نوشیدنی‌ها
- تب بالا همراه با آفت
در مجموع، رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه مناسب و مدیریت استرس از جمله مهمترین روش‌های پیشگیری از بروز و تشدید آفت دهان هستند. اگر فکر می‌کنید سطح تیز دندان‌ها باعث ایجاد زخم‌های دهانی می‌شود، مراجعه به دندانپزشک توصیه می‌شود. در صورت هرگونه نگرانی در ارتباط با آفت دهان، حتما با پزشک مشورت کنید تا بررسی و درمان مناسب انجام شود.
